Erbo-de-sant-Jaume
Jacobaea vulgaris
Asteraceae Compositae
Autre noum : Erbo-de-sant-Jaques.
Nom en français : Séneçon jacobée.
Descripcioun :Planto pulèu grando que trachis, au nostre, dins li prado de basso mountagno. Fai uno enflourejado en pinceloun. Coumpara emé lou seniçoun-di-fueio-de-rouqueto forço coumun e qu'a de bratèio escartado, o emé l'erbo-de-sant-Jaume-bastardo que rèsto en plano e flouris mai tardié.
Usanço :L'erbo-de-sant-Jaume es uno planto empouisounanto que caup d'alcalouïdo pirolizidinico proun marrit pèr lou fege. En generau li bèsti l'esbrouton pas que recounèisson soun óudour. Lou dangié èi pulèu dins lou fen qu'aqui perd soun óudour, mai pas lis alcalouïdo. Lou mai estounant èi qu'èro utilisa pèr sougna li mau d'estoumac di chivau (sant-Jaume).
Port : Grando erbo
Taio : 40 à 150 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Jacobaea
Famiho : Asteraceae
Famiho classico : Compositae
Tribu : Senecioneae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : >6
Ø (o loungour) enflourejado : 15 à 25 mm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Basso mountagno
- Prado umido
Estànci : Mesoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutemperado
Ref. sc. : Jacobaea vulgaris Gaertn., 1791
(= Senecio jacobaea L., 1755 )
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753